Esed sonrası Suriye ve Türkiye'yi neler bekliyor?

Suriye'de 1963'te iktidara gelen Baas Partisi'nin 61 yıllık yönetimi sonlanırken, Türkiye'deki Suriyeli vatandaşlar ülkelerine geri dönmeye başlıyor. Bu durum Türkiye'de memnuniyetle karşılanırken, Esed sonrası Suriye'yi ve Türkiye'yi neler bekliyor?

Suriye iç savaşının ardından Türkiye'ye gelen ve geçici koruma altında bulunan Suriyeliler geri dönüşe geçerken, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden Dr. Öğretim Üyesi Ufuk Necat Taşçı, Suriye'deki değişim ve Türkiye'nin kazanımlarını değerlendirdi. Dr. Taşçı, Esed rejiminin devrilmesinin ardından ilk olarak bir geçiş hükümetinin kurulacağına dikkat çekti. Türkiye’nin, 13 yıldır siyasi, mali ve iktisadi olarak büyük bedeller ödediğini belirten Taşçı, "Türkiye, bütün siyasi baskılara rağmen ve tehditlere karşı, Ortadoğu halklarını yarı yolda bırakmadı" dedi. Dr. Taşçı, Suriye'deki mevcut durumu değerlendirerek şunları söyledi: "Şu an muhalifler sahada bir toprak bütünlüğünü sağlamaya çalışıyorlar. Bu bağlamda önlerinde engel teşkil eden tek unsur YPG’li teröristler ve bunlara yönelik hamleleri de Mümbiç ve Telrıfat’ta görmeye başladık. Fırat’ın doğusunda da tahminim belli hamleler olabilir zaman içerisinde çünkü Sayın Dışişleri Bakanımızın da yaptığı açıklamalarda söylediği temel husus Suriye’nin toprak bütünlüğü ve meşru muhalefet üzerinden yeni siyasi zeminin şekillenmesiydi." Taşçı, YPG'nin sahadaki meşruiyetinin tartışmalı olduğuna dikkat çekti: "Şuanda Suriye Demokratik Güçleri adı altındaki bu YPG’li teröristler zaten kendi bölgelerinde bile nüfusun beşte biri Kürt değil ki o nüfusun içinde kendilerini istemeyen bir sürü aşiret var. Yani meşru bir zeminleri yok ve meşru muhalefet kavramını şu anki tavırları ve şu anki ortalığı terörize etme tavırları ile bu mücadeleyi muhaliflerin kazandığı galibiyeti heder etme anlamında müsaade edilmeyeceğini düşünüyorum muhalifler tarafından." Bundan sonraki süreçte bir geçiş hükümetinin oluşturulacağına değinen Taşçı, "18 aylık bir planlamanın ardından tüm sivil ve sosyolojik unsurları içeren yeni bir hükümet kurulmasının konuşulduğunu" belirtti. Ayrıca, ordu ve devlet mekanizmalarının ortak bir çatı altında toplanarak Suriye'nin istikrarı için çabaların yoğunlaşacağı ifade edildi. Dr. Taşçı, Türkiye'nin bugüne kadar ödediği bedellerin, Ortadoğu halklarına sahip çıkma amacını taşıdığını vurguladı. Türkiye’nin dış politikasındaki ilkeli tutumunun, bölgedeki tüm halklar tarafından takdirle karşılandığını belirtti:  "Ortadoğu halkları, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’ın Esed’i ayakta tutmaya çalışırken, Türkiye’nin bütün siyasi baskılara rağmen ve tehditlere karşı kendi halklarına sahip çıkmasını gördü." Dr. Taşçı, Türkiye'nin Suriye'deki güvenli hatların oluşturulması ve mülteci geri dönüşünün hız kazanması konusunda önemli adımlar attığını, Halep’ten gelen mültecilerin önemli bir kısmının geri döneceğini söyledi. Bu bağlamda, Türkiye’nin Ortadoğu’daki etkisini arttıracağını ve Suriye’nin yeni hükümetiyle yapılan işbirliklerinin Türkiye için jeopolitik anlamda önemli kazanımlar sağlayacağını düşündüğünü belirtti. "İran’ın, Rusya’nın ve YPG teröristlerinin bu bölgeden temizlendiği bir ortamda, şu an bölgede ayakta kalabilen dinamik bir ordusu olan, politikaları tutarlı olan ve sahada aynen yansıyan bir Türkiye var" diyerek, Suriye'deki siyasi geçiş sürecinde Türkiye'nin büyük rol oynayacağını ve Suriye'nin yeniden inşasında önemli bir ortaklık yapacağını söyledi. Taşçı, yeni kurulacak hükümetle Türkiye'nin kader birliği yapacağını ve bunun Türkiye için pek çok çıkar ve kazanç getireceğini belirtti.