ÇOMÜ’lü akademisyenden bir ilk

Türkçe’nin ikilemeleriyle ilgili ilk ve tek sözlüğü Türkçe İkilemeler Sözlüğü Alfa yayınlarından piyasaya çıktı.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili Ve Edebiyatı, Yeni Türk Dili Bölümünden Dr. Öğretim Görevlisi Necmi Akyalçın Alfa yayınlarından çıkan kitabı hakkında bilgiler verdi. 7 Bin dolayında ikilemeyi bir araya getiren, sözlük Alfa yayınevi ile kasım ayında basıldı. Önümüzdeki günlerde kitabın raflarda yerini alması beklenirken, kitabı ile ilgili konuşan Akademisyen Necmi Akyalçın şöyle konuştu, “Ben burada 2003 yılında geldiğimde çalışmalar yaparken, Atasözlerin deneyimlerin kalıpların içerisinde, ikilemeleri de gördüm. İkilemeler ayrı söz öbekleri olmasına rağmen hem biçimsel hem anlamsal olarak, burada olmamalı diye düşündüm ve 5-6 yıllık bir çalışmanın sonucunda orada olmamaları gerektiğini söyledim. Birde bu çalışmaları yaparken Türk Dilinin ilk yazılı belgeleri lan Orhun Yazıtlarında da bu ikilemeler karşımıza çıkıyor. Göktürk alfabesi ile yazılan bu Orhun anıtlarında karşımıza çıkan bu ikilemelerin Uygur anıtlarında da karşımıza çıktığını görüyoruz. Daha sonraki dönemlerinde de Türkçenin Orta Türkçe döneminde ve 12. Yy başlarında Batı Türkçesine evriliyor. Batı Kolu ayrılıyor. Türkçenin Doğu kolu ayrılıyor. Hem Batı kolunda Oğuzca’da hem doğu kolu lehçelerde de ikilemlerin kullandığını ama 2007 yılına kadar herhangi bir sözcüğün çıkmadığını gördüm. Bu beni daha heyecanlandırdı.’’ TÜRKÇEYE ÖZGÜ BU YAPILAR TEK TÜRKÇEDE VAR İkilemelerin Türkçe için önemini ve zenginliğini vurgulayan Necmi Akyalçın; ‘’Türkçeye özgü bu yapılar terk Türkçede var. Bu ikilemeler, bunlarda dile bir akıcılık bir ahenk bir kıvraklık bir zenginlik bir derinlik çalıştırıyor. Örneğin; Yavaşça çıkacaksın bu merdivenlerden’’ der ise Ahmet Haşim yine de bir şiir yazmış olur. Ama; ‘Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden…’ dediğinde bir ahenk bir güzellik katmış oluyor dizeye.’’ şeklinde ifade etti.